بیرۆکە سەرەکییەکانی ئیمانوێل کانت بە زمانێکی سادە

ئیمانوێل کانت فەیلەسوفێکی ناوداری سەدەی ١٨ـەیە کە بیرۆکەکانی کاریگەرییەکی بەرچاو و قوڵی لەسەر بیرکردنەوەی ئێمە لەمەڕ ڕەوشت (مۆڕاڵ) و زانین (مەعریفە) و سروشتی مرۆڤ هەبووە. فەلسەفەی کانت بە ئاڵۆزییەکەی ناسراوە، بەڵام هەوڵدەدەم لەم وتارەدا سەرەکیترین بیرۆکەکانی کانت بە زمانێکی سادە بخەمەڕوو بۆ ئەوەی تێگەیشتن لێیان ئاسان بێت.

مانای ژیان لە دیدی فەیلەسوفی فەڕەنسی “سیمۆن دی بیڤوا”

لە تەمەنی ٢١ ساڵیدا، سیمۆن دی بیڤوا بوو بە گەنجترین کەس کە تاقیکردنەوەی فەلسەفەی لە بەناوبانگترین زانکۆی فەڕەنسا ئەنجام دا. بە پلەی نایاب دەرچوو. بەڵام هەر کە شارەزای یاساکانی فەلسەفە بوو، ویستی یاساکان بشکێنێت. وانەی تیۆری فۆڕمی ئەفلاتونی خوێندووە، کە ئەم جیهانە بە وێنە دانەوەیەکی تێکچووی ڕاستییە ڕەهاکان و نموونە Read more…

فەلسەفەی گاڵتەجاڕی

لە سەدەی چوارەمی پێش زایندا، کوڕی کارمەندێکی بانک بە ساختەکردنی پارە، شاری ساینۆپی توشی قەیران کرد. کاتێک بارودۆخ ئارام بووەوە، پیاوە گەنجەکە، دیۆگنێسی ساینۆپی، دەست بەسەر هەموو ڕەگەزنامە و هەموو سامانەکەیدا گیرا. چیرۆکەکە بەم شێوەیەیە: ئەگەرچی وردەکاری ژیانی دیۆگنێس نادیارە، بەڵام ئابڕوچوونەکەی بووە هۆی دروستبوونی فەلسەفەیەک کە تا ئەمڕۆش زیندووە. Read more…